Zasady ewakuacji – jak bezpiecznie opuścić budynek w sytuacji zagrożenia?

Czy wiesz, że większość osób ginie w pożarach nie od ognia, lecz z powodu zatrucia dymem? Gdy zagrożenie staje się realne, liczą się sekundy i konkretne działania. Plan ewakuacji to coś, o czym na co dzień nie myślimy – do czasu. Niezależnie, czy przebywasz w biurze, hotelu, szkole czy galerii handlowej, każda chwila może zadecydować o bezpieczeństwie Twoim i innych w przypadku wystąpienia zagrożenia pożarowego. Czy wiesz, którędy prowadzą drogi ewakuacyjne w Twoim miejscu pracy? Czy potrafisz zachować się w sytuacjach kryzysowych? Spokojna reakcja i znajomość procedur to coś, co można wypracować. Ten artykuł wyjaśni Ci, jakie są zasady ewakuacji, jak się do niej przygotować i czego unikać, by nie narażać siebie i innych. Przeczytaj i dowiedz się, jak postępować w przypadku ewakuacji – krok po kroku, zgodnie z wytycznymi ekspertów i przepisami PPOŻ.

Jakie rozróżniamy zasady ewakuacji?

Pojęcie „ewakuacja” obejmuje różne scenariusze i formy działań. Na początku możemy wyróżnić różne rodzaje ewakuacji ze względu na jej skalę, przyczynę oraz czas:

- Ewakuacja całkowita – polega na opuszczeniu całego obiektu przez wszystkich użytkowników, najczęściej w przypadku bezpośredniego zagrożenia życia (np. pożar, wyciek gazu).

- Ewakuacja częściowa – dotyczy wybranej strefy zagrożenia, np. jednej kondygnacji.

- Ewakuacja zapobiegawcza – prowadzona jeszcze przed wystąpieniem bezpośredniego zagrożenia (np. wykrycie skażenia).

- Ewakuacja alarmowa – związana z ćwiczeniami lub fałszywym alarmem.

Każdy z tych scenariuszy wymaga innych reakcji, ale wszystkie opierają się na tych samych fundamentach: znajomości zasad, szybkiej reakcji i odpowiednim przygotowaniu.

Najważniejsze zasady ewakuacji – co warto zapamiętać?

Bez względu na rodzaj zagrożenia, podstawowe zasady ewakuacji są niezmienne i powinny być znane każdemu użytkownikowi budynku. Poznaj najważniejsze z nich:

1. Zachowaj spokój. Panika prowadzi do błędów i opóźnia ewakuację.

2. Wykonuj polecenia koordynatorów ewakuacji lub służb ratunkowych.

3. Opuszczaj budynek najkrótszą możliwą drogą ewakuacyjną, unikaj wind.

4. Pod żadnym pozorem nie wracaj po rzeczy osobiste.

5. Pomóż innym, jeśli możesz, ale nie ryzykuj własnego życia.

6. Zamknij za sobą drzwi – to ograniczy rozprzestrzenianie się ognia i dymu.

Pamiętaj, że zgodnie z przepisami, każde miejsce pracy czy obiekt użyteczności publicznej musi mieć plan ewakuacji, a drzwi ewakuacyjne powinny być oznaczone i dostępne bez przeszkód.

W obiektach publicznych powinny znajdować się tablice z piktogramami i opisem postępowania w przypadku ewakuacji. Taka uniwersalna, graficzna forma przekazu jest czytelna nawet dla osób, które nie znają języka polskiego.

Jak przygotować się na ewakuację?

Ewakuacja budynku przebiega sprawniej, gdy wiemy, co nas czeka. Kluczowe jest wcześniejsze przygotowanie – szczególnie w budynkach o dużej liczbie osób. O czym należy pamiętać?

- Zapoznaj się z planem ewakuacji. Ustal, gdzie znajdują się wyjścia awaryjne, schody i gaśnice.

- Sprawdź, czy drogi ewakuacyjne nie są zastawione.

- W miejscu pracy – weź udział w próbnych ewakuacjach. Nie traktuj ich jako nudnych formalności.

- W domu – porozmawiaj z rodziną o tym, jak opuścić budynek. Ustalcie miejsce zbiórki i zasady zachowania.

Dodatkowo warto też poczynić kilka innych przygotowań, między innymi:

- Mieć przygotowany podręczny zestaw awaryjny (np. latarka, woda, maska przeciwpyłowa).

- Znać lokalizację głównego wyłącznika prądu i gazu – szczególnie w domach jednorodzinnych.

- W razie ewakuacji w nocy – miej buty i ubranie w pobliżu łóżka, by szybko opuścić mieszkanie.

Czego nie należy robić podczas ewakuacji?

Ewakuacja to nie scenariusz z filmów katastroficznych – to dobrze zaplanowana procedura, z którą powinien zaznajomić się każdy z nas. Dlatego warto znać sposoby ewakuacji, rozumieć, czym jest bezpośrednie zagrożenie życia, i wiedzieć, jak zachować się w sytuacjach kryzysowych.

Sposoby ewakuacji są z góry zaplanowane właśnie po to, by uniknąć chaosu. Dlatego tak ważne jest, by nie łamać zasad i nie działać impulsywnie. Czego unikać?

- Nie korzystaj z wind – mogą się zatrzymać w trakcie pożaru.

- Nie biegnij bez opamiętania – możesz przewrócić innych.

- Nie otwieraj drzwi, za którymi może znajdować się ogień lub dym.

- Nie zawracaj po rzeczy osobiste.

- Nie podejmuj akcji gaśniczej, jeśli nie jesteś przeszkolony i sytuacja tego nie wymaga.

Nie wiesz, co robić? Trzymaj się podstawowych zasad: opuść budynek, udaj się na miejsce zbiórki i zgłoś swoją obecność.

Ewakuacja w przypadku pożaru – jak uniknąć zatrucia dymem?

Zasady ewakuacji w czasie pożaru mają jeden priorytet: ochrona zdrowia i życia. Największym zagrożeniem nie jest ogień, lecz dym – trujący, gorący i błyskawicznie rozprzestrzeniający się.

Oto ogólne zasady ewakuacji w warunkach zadymienia:

1. Poruszaj się nisko przy podłodze – to tam gromadzi się najwięcej tlenu.

2. Zasłoń usta i nos wilgotną tkaniną – jeśli masz taką możliwość.

3. Nie otwieraj drzwi, które są gorące – mogą prowadzić do źródła ognia.

4. Nie wchodź w gęsty dym, jeśli nie widzisz drogi wyjścia.

5. Zamykaj za sobą drzwi, by spowolnić rozprzestrzenianie się dymu.

W nowoczesnych budynkach stosuje się specjalne drzwi ewakuacyjne i systemy oddymiające, które ułatwiają bezpieczne opuszczenie obiektu. Ale żaden system nie zadziała bez właściwej reakcji człowieka.

Jeśli zarządzasz budynkiem, upewnij się, że plan ewakuacji jest aktualny, a drogi ewakuacyjne drożne. Regularnie sprawdzaj stan techniczny sprzętu przeciwpożarowego, takiego jak gaśnice, hydranty czy oświetlenie awaryjne. Nawet najlepszy plan ewakuacji okaże się nieskuteczny, jeśli zawiedzie podstawowe wyposażenie. Jeśli jesteś użytkownikiem – nie bagatelizuj oznaczeń i sygnałów alarmowych oraz stosuj się do poleceń.

Szukasz wyposażenia, które spełnia normy PPOŻ? Sprawdź ofertę Firestop.pl – znajdziesz u nas certyfikowane drzwi ewakuacyjne, oznaczenia, systemy oddymiania i sprzęt, który realnie poprawia bezpieczeństwo.